Therapeutische tuinen

Wat onderscheidt een therapeutische tuin (therapeutic garden) van helende tuinen (healing gardens).

Een therapeutische tuin is ingericht met het oog op het bereiken van welbepaalde doelstellingen voor mensen met een zorgnood. Het ontwerp is een participatief proces waarbij de tuinarchitect de wensen en verwachtingen van de zorginstelling vertaalt in een tuinontwerp en beplantingsplan dat beantwoordt aan de vereisten van een therapeutische tuin.

De AHTA (American Horticultural Therapy Association” definieert een therapeutische tuin als :
“A therapeutic garden is designed for use as a component of a treatment, rehabilitation, or vocational program. A garden can be described as being therapeutic in nature when it has been designed to meet the needs of a specific user or population. It is designed to accommodate participant’s goals and to facilitate people-plant interactions. A horticultural therapist uses a therapeutic garden as a tool to engage a participant in horticultural activities. Therapeutic gardens incorporating the AHTA Therapeutic Garden Design Characteristics are gardens designed to provide a horticultural therapy environment”.

Voordelen therapeutische tuin

Een therapeutische tuin heeft tal van voordelen op diverse levensdomeinen (psychisch, sociaal …). Hieronder zullen we specifiek ingaan op de voordelen van een therapeutische tuin voor senioren:

  • voldoening en zelfvertrouwen
  • gelukshormoon
  • sociale contacten
  • relaxatie

Benieuwd naar nog andere voordelen? Lees dan zeker het blogartikel

Tuinieren voor ouderen; de voordelen van een therapeutische tuin

Kenmerken therapeutische tuin 

Een therapeutische tuin is een tuin die alle zintuigen aanspreekt, afleidt van pijn en een  geestelijk evenwicht betracht. Het is een ondersteunende omgeving op alle mogelijk domeinen.

Het is een omgeving die zich richt op kwetsbare personen. Hoe kwetsbaarder en zorgbehoevender de persoon, hoe rustiger en gemoedelijker de omringende omgeving dient te zijn. Als we kwetsbaar, ziek,… zijn vallen we sneller terug op een natuurlijke omgeving die vanuit zijn aard eenvoudiger, gestructureerder, rustgevender,… is.

Vanuit de inrichting van een tuin worden de doelstellingen van een instelling ondersteund en versterkt (op medisch, sociaal,… vlak). Een therapeutische tuin is een omgeving voor therapie en revalidatie, recreatie, alleen zijn, bezoek ontvangen,… Hier voelt een patiënt zich vrij, ervaart hij het gevoel van ‘buiten’, niet opgesloten zijn… even bevrijd van de zorgen en stress van zijn ziekte, revalidatie,…

Kenmerken therapeutische tuin volgens American Horticultural Association. 

Er een wildgroei aan benamingen rond healing gardens. Enkel rond ‘healing gardens’ circuleren een twintigtal benamingen waardoor de zorgsector als vragende partij het bos niet meer door de bomen kan onderscheiden. Beter is te vertrekken van ‘de doelstellingen’ die men met een tuin wil bereiken. Zo komen Daniel Winterbottom (landschapsarchitect) & Amy Wagenfeld (ergotherapeut) tot volgende indeling :

  • Tuinen voor activiteiten: tuinieren, beweging, revalidatie, (tuin)therapie, leren,…
  • Tuinen voor troost en relaxatie : tuin om te herdenken, zich terug te trekken, verwerken verlies- of traumatische ervaring,…
  • Tuinen gericht op de zintuigen, om zijn zintuigen (opnieuw) leren gebruiken, voor iedereen maar vooral voor hen wiens zintuiglijke beleving verminderd of verstoord is (genieten, beleving,…)
  • Tuinen voor ontmoeten: bezoek, sociale contacten, zien van beweging,…

In de praktijk komen mengvormen voor en zullen in een ‘healing garden’ meerdere doelstellingen betracht worden. Wat we voor ogen moeten houden is de hoofddoelstelling van een ‘healing garden’. Zo is de inrichting van de ene ‘healing garden’ meer gericht op

  • Beleving de ander meer op activiteiten;
  • Natuurbehoud de ander meer op de ‘kwetsbare mens’.